To wyrażenie, znane od kilkunastu lat w slangu młodzieżowym, stało się na powrót popularne wśród młodszych nastolatków (trzecie miejsce w MSR 2021). Od dawna stanowi fundament młodzieżowej riposty, występując w wielu rozgrywkach komunikacyjnych. Kończy niechcianą dyskusję, jest uniwersalną odpowiedzią na zaczepki w stylu: -Ale kto pytał? -Twoja stara. Kończy niechciany kontakt, choć adwersarz może jeszcze próbować przejąć inicjatywę, wypowiadając słowa: -Chyba Twoja! Reduplikowane w tysiącach wersji wyrażenia: Twój stary…/ Twój stary winiary… / Twój stary pijany…/ Twoja stara… są wykorzystywane do tworzenia asteryzmów (powtarzanie wyrażeń jako zwrócenie uwagi na to, co nastąpi), oraz diazyrmów – wyszydzanie i deprecjonowanie przeciwnika), np. Twój stary kąpie się w gumiakach; Twój stary kampi na kanapie, Twoja stara buduje bałwany z piasku; Twoja stara tańczy rap przed telewizorem; Twoja stara smaży sól. Figury te są użyteczne zarówno w „żartobliwym spławieniu innej osoby” (MSR 2019), jak i w tworzeniu dowcipów („prześmiewczy, nieobraźliwy żart” MSR 2019), które funkcjonują samodzielnie upowszechniane przez popularne strony, aplikacje internetowe, utwory muzyczne i składanki (np. aplikacja Google Play Twoja-stara.pl, portal Twoja stara; trapo-rap[1] Hotelowy freestyle o Twoim starym Parisa Platynova, Piosenki z tekstów o Twojej starej (YouTube.com ). Moc konfrontacyjna tych struktur wynika z pogwałcenia istotnych zasad kulturowo-językowych, związanych z „zachowaniem twarzy” (Brown, Levinson), w tym uszanowania pochodzenia i rodu rozmówcy (w slangu stary i stara to przecież synonimy rodziców). Tymczasem konwencja humorystycznego dystansu i rozgrywki nadaje im odmienną rolę. Czyni chwiejnym status genealogiczny (rodowy) i rozszerza znaczenie. Kontekst określa semantykę w zakresie przydatności do prowadzenia rozgrywki, a możliwość duplikowania łagodzi inwektywność i bierze w nawias normę kulturową. Wskazane struktury funkcjonują więc także jako eufemizmy, dowcipy lub – jak mawiają młodzi – po prostu „śmieszne teksty” (por. zakładka na stronie Jeja.pl).
[1] Trapo-rap to podgatunek hip-hopu (zob. np. https://hhpl.fandom.com/pl/wiki/Trap)
(Zgłoszenie: 10.12.2021; Opracowanie: Anna Wileczek)
Plebiscyt Młodzieżowe Słowo Roku organizowany przez PWN doczekał się „filmowego” naśladownictwa!
„Nie bądź dzban, pij Kropliczankę”. „Twoja stara pije Kropliczankę”. „Pij Kropliczankę XD” – te hasła reklamowe są żywym dowodem, że dział marketingu siedleckiej firmy Kropliczanka, zajmującej się sprzedażą wody mineralnej, zawsze trzymał rękę na pulsie i w real-time marketingu nie ma sobie równych 😉. Przekonuje nas o tym 7 odcinek II sezonu serialu komediowego The Office.Pl (polskiej wersji kultowego brytyjskiego i amerykańskiego sitcomu The Office / Biuro) zatytułowany Młodzieżowy wyraz roku.
Patrycja Kowalska, wiceszefowa firmy, na miesiąc przed rozstrzygnięciem plebiscytu, zleca pracownikom działu marketingu Kropliczanki Agnieszce i Adamowi znalezienie 30-40 młodzieżowych słów, które mogą wygrać i napisanie trzech haseł do każdego z nich, dzięki czemu w dniu rozstrzygnięcia będą pierwsi ze swoim przekazem. Próbuje im pomóc szef Michał Holtz, który – według własnej opinii – ma bardzo młodzieżowy język. Prościutto! <3.
Czy bohaterom udało się wykonać zadanie i przewidzieć wyraz, który wygra plebiscyt? O tym można się przekonać, oglądając wspomniany odcinek serialu, dostępny na platformie VOD Canal+online <3.
Zob. także fragment filmu: https://www.tiktok.com/@canalplusonline/video/7166225550040665350?_r=1&_t=8XOfaOEcy7p&is_from_webapp=v1&item_id=7166225550040665350.
(opracowanie: Monika Bator)
Lista Top 20 – Młodzieżowe Słowo Roku 2022
Zródło:
baza – wyraz aprobaty dla czegoś lub kogoś, zgody na coś, pozytywnych emocji. Warianty: bazunia, zbazowane. Baza jest bezpośrednim tłumaczeniem angielskiego słowa based
betoniarz – także beton/ / be be be beton/ cztery cztery – absurdalne powiedzenia z dwóch krótkich filmów opublikowanych na YouTube w 2008 r., a po latach odkrytych na nowo. W różnych sytuacjach powtarzane są fragmenty obu fraz: „Betoniarze w Anglii, macie pozdrowienia z Polski, be be be be beton!” oraz „Ty ****** betoniarzu. Cztery cztery” (44 to kod telefoniczny Wielkiej Brytanii). Betoniarz odnosi się najprawdopodobniej do profesji, kojarzyć się też może z osobą otyłą. Beton w języku potocznym kojarzy się ze stanem po paleniu marihuany, dawniej zaś z uporem, konserwatyzmem (beton partyjny).
cringe (krindż) – (z j. ang.) żenada, wstyd, coś żenującego (krindżowego).
essa – coś łatwego, co przychodzi łatwo dlatego, że jesteśmy wyluzowani (stąd mieć essę), luz. Często występuje jako okrzyk radości lub triumfu, wykorzystywany jako ekspresja pozytywnych uczuć, a nawet pozdrowienie.
gigachad – osoba idealna, wzbudzająca podziw; ktoś bardzo dobry w jakiejś dziedzinie lub coś co jest świetne, doskonałe. W pierwszym znaczeniu odnosi się do słowa chad – nierealistycznego ideału męskiego piękna. W komunikacji młodzieży występuje też słowo: czad (Ale czad!) – ‘świetne, fantastyczne, doskonałe’.
kto pytał? – także A kto pytał? – pytanie wyrażające brak zainteresowania treścią danego komunikatu; riposta o znaczeniu: „Nic mnie to nie obchodzi”.
łymyn (women) – spolszczone żartobliwe określenie kobiet zachowujących się nieracjonalnie (wymowa ang. słowa women w l. mn.); współczesny odpowiednik powiedzenia: „Ach, te kobiety” z nutą pobłażliwości lub ironii.
naura – przekształcenie wyrażenia na razie i jego skrótu: nara. W wymowie słowa naśladowany jest angielski akcent. Zwrot używany na pożegnanie: na razie, do zobaczenia, pa!
NPC – zwykła, niewyróżniająca się osoba. Ktoś, kto zachowuje się i ubiera jak inni, ale też ktoś, kto zachowuje się mechanicznie, dziwnie – jak postać z gry. Od ang. non-player character, non-playable character (NPC) – określenia z fabularnych gier wideo, w których oznacza postać sterowaną przez komputer, a nie innego gracza.
odklejka – stan oderwania od rzeczywistości lub osoba, która nie rozumie, co się dzieje, jest nieobecna myślami, nie zachowuje się odpowiednio. Hasło odklejka występuje w wariantach: odkleić się, odklejeniec, odklejony, odkleiło, odkleja (czynność), odkleja (osoba).
onuca – także ruska onuca – sprzymierzeniec Rosji w wojnie z Ukrainą, osoba, która usprawiedliwia działania agresora.
pokemon – osoba wyróżniająca się zbyt ekstrawaganckim, niecodziennym, kolorowym wyglądem. Aluzja do postaci kolorowych stworów z gry komputerowej.
rel – czuję to samo, mam tak samo, zgadzam się z tobą. Potwierdzenie tego, co mówił przedmówca (z j. ang. relatable).
robi wrażenie – dosłowny lub ironiczny sposób wyrażenia zdumienia lub podziwu. Powiedzenie nawiązuje do jednego z filmów, na którym youtuber zachwala duży, trzydziestocentymetrowy kebab, który „robi wrażenie”.
siedemnaście – też hehe 17 – żartobliwa, przekorna riposta na pytanie o wiek. Pytanie i odpowiedź: Ile ty masz lat? Hehe, siedemnaście to fragment piosenki wykonywanej przez grupę NATSU WORLD skupioną wokół youtuberki i influencerki Natsu. Siedemnaście może być też odpowiedzią na każde pytanie zaczynające się od ile?.
sigma – także sigma male – mężczyzna silny, niezależny, intrygujący, pewny siebie, podziwiany, ale nieafiszujący się ze swoimi sukcesami.
slay – coś, co wymiata, robi wrażenie, wzbudza podziw albo ktoś, kto imponuje, poraża, np. atrakcyjnym wyglądem. Używane, gdy ktoś nam się podoba albo gdy jesteśmy z czegoś zadowoleni, a nawet jako okrzyk triumfu. Z ang. niszczyć, gromić (slangowo „you slay me” stosowane było jako komentarz do dowcipnej wypowiedzi już sto lat temu).
sus – podejrzany. Od ang. suspect lub suspicious. Skrót często używany przez miłośników „Among Us”, gry wideo, odpowiednika znanej zabawy w mafię, która wielką popularność zdobyła w 2020 r.
twoja stara/twój stary – twoja matka/ twój ojciec. Dezaprobująca riposta na pytanie: Kto?/ Kto pytał? lub na inną wypowiedź. Przed kilkunastu laty modny składnik dłuższych deprecjonujących zwrotów w rodzaju „Twoja stara pierze w rzece”. Rzadziej w postaci męskiej (twój stary). Pochodzi od ang. yer mum (lub yo momma) ucinającego dyskusję.
UwU – emotikon oznaczający coś słodkiego, uroczego; ekspresja ciepłych emocji. Może być też ironiczną reakcją na coś, co odczuwa się jako „przesłodzone”. W Internecie pojawia się od lat i pochodzi z tradycji japońskich emotikonów kaomoji, popularnych w kręgach fanów mangi i anime. Litery „U” należy kojarzyć z zamkniętymi oczami, a całość – z wyrazem błogości na twarzy. Analogiczne „OwO” (tu oczy szeroko otwarte) oznacza zaskoczenie, zdziwienie, ekscytację.
(Opracowanie haseł: Anna Wileczek, Ewa Kołodziejek, Bartek Chacińki, Marek Łazińki)
Źródło: https://sjp.pwn.pl/mlodziezowe-slowo-roku.
Nawiązanie do Młodzieżowego Słowa Roku 2022 – piosenka Pawła Kielera, https://www.youtube.com/watch?v=Wz5cptSrTX0
potoczna, żartobliwa konstrukcja składniowa oznaczająca brak określonej umiejętności, opozycyjna względem uznanej za poprawną: „nie umieć (czegoś)”. Na przykład osoba, która „nie umie w internety” ma problem z poruszaniem się w przestrzeni wirtualnej lub nie osiągnęła perfekcji w komunikowaniu się tą drogą, a ktoś kto „nie umie w te klocki” nie jest po prostu dobry w jakiejś dziedzinie, nie zna się na czymś.
Przykłady użycia:
1. Chyba nie umiem w normalne tiktoki XD /https://www.tiktok.com/@xkar00lina/video/7076517655817063685?is_from_webapp=v1&item_id=7076517655817063685/
2. Twoja stara nie umie w promocje /https://kwejk.pl/obrazek/3436603/twoja-stara-nie-umie-w-promocje.html
3. Nie umiem w życie /https://www.google.com/search?q=nie+umie+w&tbm=isch&ved=2ahUKEwj8-Kuo6L76AhVwwIsKHcVVB_gQ2-cCegQIABAA&oq=nie+umie+w&gs_lcp=CgNpbWcQAzoECAAQGDoHCCMQ6gIQJzoECCMQJzoICAAQsQMQgwE6CAgAEIAEELEDOgQIABADOgUIABCABDoLCAAQgAQQsQMQgwE6BAgAEB46BggAEAoQGFDuFFipKWC5PGgBcAB4AIABVIgB-gWSAQIxMZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nsAEKwAEB&sclient=img&ei=bhU4Y_yJNfCArwTFq53ADw&bih=624&biw=1408&client=firefox-b-d#imgrc=H99wEPSjHN6GsM
4. -Zajmujesz się bratem? – Nie, coś ty, nie umiem w dzieci! /Z/
(Zgłoszenie: 30.09.2022, oprac.: Anna Wileczek)
Młodzieżowe Słowo Roku 2021 – top 20:
| 1. śpiulkolot |
| 2. naura |
| 3. twoja stara |
| 4. sześćdziesiona |
| 5. sus |
| 6. oddaje |
| 7. cringe |
| 8. foliarz |
| 9. zodiakara |
| 10. essa |
| 11. rel |
| 12. gituwa |
| 13. mrozi |
| 14. boomer |
| 15. baza |
| 16. pogchamp |
| 17. sheesh |
| 18. ez |
| 19. IMO |
| 20. kox, koks |
Materiały medialne /wybór/