szponcić / szpącić

1. 'przechwalać się, szpanować, lansować się, obnosić się z czymś’

2. ’,bajerować, wkręcać kogos, robić coś z emfazą’

3. 'pajacować, wygłupiać się, kłamać, kombinować’

4. 'majstrować przy czymś’

Niekiedy także:

5. 'przyjmować narkotyki lub handlować nimi’

W rodzinie słowotwórczej pojawiają się także takie realizacje jak przyszpącić, poszpącić ’intensywnie działąć, narozrabiać’, szpąciarz/ szponciarz , szpąciciel/ szponciciel ’bajerant, kombinator’.

Słowo w slangu młodzieżowym jest notowane od początku XXI w – pierwsze zapisy pojawiły się w słowniku Miejski.pl już w 2009 r., ale najprawdopodobniej występowało już wcześniej w gwarach (np. gwara Bałut – dzielnicy Łodzi) i języku potocznym w znaczeniu 'rozrabiać, łamać prawo’. Postać słownikowa wyrazu (z zapisem asynchronicznej wymowy o+n) nie jest ustabilizowana, w zapisach występuje także postać bardziej typowa dla polskiej ortografii, tj. szpącić, szpąciciel.

Biorąc pod uwagę współczesną ewolucję znaczenia i podobieństwo brzmieniowe do słowa szpanować, być może należałoby pochodzenie tego wyrazu wiązać z niemieckim sich spannen ’prężyć się, napinać’ lub spund ’czop, młokos, chłystek’, a więc z tym, który nie jest poważny i często się wygłupia.  W gwarze więziennej z kolei szpącić oznacza 'grypsować’, a szpąciciel – to 'ten, kto przekazuje gryps (np. na witach, czyli rękach). Warto odnotować, że szpont występuje w Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego w znaczeniu 'pokrywki oblepionej gliną lub ciastem w miejscu zetknięcia z garnkiem’, zaś we współczesnym slangu szpont oznacza 'trik, błąd, niedorzeczność’.

Przykłady użycia:

1. Taka z wujkiem lecą szponcić/ https://www.tiktok.com/@klub.u.babci.helci/video/7560074705844063510

2. Chyba trzeba zacząć szponcic na walutach widzowie / https://www.tiktok.com/@zielu7331/video/7550380517510761750

3. Teraz trzeba to podymić, podszponicić lekko/https://www.youtube.com/shorts/7pTr34oN6Gc

4. kto tu tak naszponicił?/ https://www.instagram.com/p/C1A10TkNf3T/

5. Gdyby nie on, to bym nie wiedział ,że istnieje takie słowo jak szpont xd/ https://www.tiktok.com/@energotyk.wojcik/video/7538404564156960022

6. Malik Montana pozdrawia szponcicieli/ https://www.tiktok.com/@szponcicieee/video/7552456738197277974

7. Szukamy dziewczyny dla tego oto szponciciela. Chętne w kom/ https://www.tiktok.com/@szponcicieee/video/7553612697737235734

(zgłoszenie 14,10.2025, oprac. Anna Wileczek)