pokolenie

Pokolenie (inaczej generacja – od łac. generatio „rodzenie, tworzenie”) –  to pojęcie socjologicznie, oznaczające część populacji wyodrębnionej na podstawie wspólnych cech. Pokoleniem nazywa się krewnych zbliżonych wiekiem i pochodzących w tym samym stopniu od wspólnego przodka (jedno pokolenie obejmuje wszystkich kuzynów). Szerzej to również zbiór osób, niekoniecznie spokrewnionych, wchodzących w dorosłość w podobnym okresie (np. nasze pokolenie, pokolenie naszych dzieci). Poszczególne pokolenia wyodrębniamy nie tylko na podstawie zbliżonego wieku ich przedstawicieli, ale przede wszystkim – wspólnoty postaw i hierarchii wartości, które kształtuje m.in. tzw. wspólne przeżycie pokoleniowe. Wówczas przykładowo wskazuje się na generację X czy pokolenie Z. Kolejne pokolenie rodzi się średnio co 30 lat. Różnice między pokoleniami, zwłaszcza w społeczeństwach, w których zachodzą szybkie i głębokie zmiany kulturowe, mogą prowadzić do zjawiska „przepaści” międzypokoleniowej czy „konfliktu pokoleń”.

Współczesne pokolenia dzielimy na:

• Baby Boomers (BB) – urodzeni w latach 1946-1964 w czasach powojennego wyżu demograficznego, wynikającego ze stabilizacji i poprawy stosunków społecznych. Wartości istotne dla tego pokolenia to: indywidualizm, stawianie na sukces zawodowy, ale też satysfakcja i czerpanie radości z życia, gloryfikowanie autorytetów, działanie według ustalonych reguł i wzorów postępowania.
• Pokolenie X – urodzeni w latach 1965-1980. X to niewiadoma, wynikająca, szczególnie w Polsce, z poczucia niepewności jutra, związanego choćby z kryzysami gospodarczymi i zmianą ustrojową. Wartości istotne dla tego pokolenia to: praca (wręcz pracoholizm), rozwój kariery zawodowej, samodzielność, aktywność zawodowa i społeczna, sumienność, uznawanie autorytetów. Przedstawiciele tego pokolenia zwani są cyfrowymi imigrantami, bo z komputerami stacjonarnymi i nowymi technologiami zetknęli się po raz pierwszy w szkole średniej bądź na studiach.
• Pokolenie Y – urodzeni w latach 80. i w pierwszej połowie lat 90. Przystąpienie do Unii Europejskiej, otwarcie Polski na Zachód — oto ich doświadczenia pokoleniowe. Pierwsze pokolenie osób sprawnie poruszających się w świecie internetu i nowych technologii. Zwani są także millennialsami i cyfrowymi tubylcami (ang. digital natives). Zafascynowani globalną wioską, otwartą dla nich dzięki dostępowi do sieci oraz znajomości języków obcych. Dobrze wykształceni, wychowani w czasach wolnego rynku, niepamiętający PRL-u. Wartości istotne dla tego pokolenia to: brak autorytetów, życie w przekonaniu, że „wszystko jest w ich rękach”; praca jako pasja, stawianie na rozwój osobisty, pewność siebie, otwartość na nowe wyzwania, przekonanie o własnej wyjątkowości, ale też brak odporności na krytykę, brak życiowej samodzielności (wielu dorosłych przedstawicieli tej generacji mieszka/-ło z rodzicami ).
• Pokolenie Z – urodzeni po 1995 roku, dorastający w czasach wszechobecnego i ogólnie dostępnego internetu oraz dynamicznie rozwijających się mediów społecznościowych, w epoce mobile’a – ze smartfonem w ręku: always on. Nazywani też pokoleniem C od angielskich słów connect, communicate, change. Wartości istotne dla tego pokolenia to: ciągła potrzeba kontaktu i bycia poinformowanym; równość, różnorodność, indywidualizm, dbanie o środowisko, uprawianie sportów, stosowanie diet, ale też bycie pod presją, porównywanie się z innymi w świecie mediów społecznościowych, pragmatyczność, oszczędność (ze względu na dorastanie w czasach recesji).
• Pokolenie alfa – urodzeni po 2010 roku (za wcześnie, aby móc określić cechy tej generacji).

Opracowanie: Monika Bator