farmazon

osoba opowiadająca kłamstwa, bzdury, taka, która podkoloryzowuje opowiadane przez siebie historie

W polszczyźnie ogólnej mamy dość stary zwrot pleść farmazony, czyli  ‘opowiadać głupstwa, wygadywać brednie’. Wpisy w słowniku Miejski.pl wskazują, że młodzież używa słowa farmazon(y) w znaczeniu  'kłamstwo, brednie, bzdura itp.’ w różnych kontekstach (https://www.miejski.pl/slowo-Farmazon). Można więc uznać, że młodzież nadaje nowe znaczenie staremu rzeczownikowi, wykorzystując mechanizm styczności znaczeń (metonimii).
Trzeba jednak dodać, że w języku polskim jako pierwszy pojawił się rzeczownik farmazon używany w odniesieniu do osób. Wyraz ten jest spolszczoną wersją francuskiego franc-maçon, dosłownie: wolny mularz, czyli wolnomularz, mason. Masoneria i sami masoni wzbudzali niechęć w społeczeństwie. Wolnomularze kojarzeni byli z takimi cechami, jak libertynizm, ateizm, bezbożność, rozwiązłość, niemoralność. Znaczenie rzeczownika farmazon z neutralnego przeszło w zdecydowanie nacechowane ‘liberał, niedowiarek, wolnomyśliciel’, a potem nawet w mocno pejoratywne ‘oszust, szalbierz, błazen’, od którego wywodzi się rzeczownik farmazony ‘brednie, bzdury, banialuki, głupstwa’ (https://www.nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/ojczysty-dodaj-do-ulubionych/ciekawostki-jezykowe/farmazony,cltt,F).

Przykład użycia:

– Pani ma zrobić dzisiaj sprawdzian.

– Ale z ciebie farmazon! Tej pani nawet nie ma w szkole /z rozmowy kolegów/

(Zgłoszenie: 5.12.2023, oprac. Joanna Senderska)