Polski
English
Galeria słów
Scialla, także w formie shalla (czyt. szialla) / scialla, anche usata nella forma shalla
Słowo pochodzi się z języka arabskiego in šāʾ Allāh [Inshallah], co oznacza 'jeśli Bóg pozwoli’. Jest zatem wyrazem zgody na wolę Boga czy poddania się fatum, losowi.
Młodzi we Włoszech używają scialla w dwóch znaczeniach:
1. ‘spokojnie, nie martw się’;
2. ‘sytuacja pod kontrolą, w porządku’, czyli w celu uspokojenia kogoś czy zapewnienia, że nie trzeba się niczym przejmować, że nie ma z czymś problemu.
Znaczenie i sposób funkcjonowania scialla można porównać do angielskiego wyrażenia: Take it easy czy polskiego: Spoko, wyluzuj.
Słowo scialla pojawiło się we Włoszech w 2009 roku, kiedy zostało użyte przez jedną z uczestniczek popularnego programu telewizyjnego Amici di Maria De Filippi. Potem rozpowszechniło się za sprawą albumu, będącego podsumowaniem ósmej edycji tego muzycznego talent show. Album został sprzedany w nakładzie 300 tys. płyt.
Scialla! (Stai sereno) pojawiło się następnie w 2011 roku jako tytuł książki Giacomo Bendottiego (wyd. Mondadori 2011), na podstawie której włoski reżyser Francesco Bruni nakręcił film o tym samym tytule.
Scialla przekroczyło granicę Włoch, kiedy w 2009, a potem 2013 roku, znalazło się w brytyjskim słowniku Urban Dictionary. Warto wiedzieć, że użycie scialla zostało poświadczone już w XIX wieku w nadmorskiej Genui, a dokładnie w Słowniku włosko-genueńskim (Vocabolario genovese-italiano) Giovanniego Casaccia z 1851 roku, gdzie pojawia się jako okrzyk radości z powodu powrotu żeglarzy z długich rejsów.
Zob. też:
https://www.urbandictionary.com/define.php?term=shalla
https://www.mondadori.it/libri/scialla-giacomo-bendotti/
https://www.mymovies.it/film/2011/scialla/
Przykłady użycia:
- – Spóźnię się, przepraszam. – Scialla.
- – Zapomniałem oddać ci książkę. – Scialla, oddasz jutro.
- – Jutro mam egzamin. Boję się, że go nie zdam. – Scialla, zdasz.
***
La parola deriva dall’arabo in šāʾ Allāh [Inshallah] e significa ‘Se Dio lo permette’. È un’espressione di consenso legata alla volontà di Dio o sottomissione al fato, al destino.
I giovani in Italia usano scialla con due significati: 1. ‘tranquillo, non ti preoccupare’; 2. ‘situazione sotto controllo, tutto in ordine’ cioè, si usa per rassicurare/tranquillizzare qualcuno o garantire che non si deve preoccupare di nulla, che non c’è nessun problema.
I significati e gli usi di scialla possono essere paragonati all’espressione inglese Take it easy o a quella polacca Spoko, wyluzuj.
La parola scialla è apparsa in Italia nel 2009, quando venne usata per la prima volta da un concorrente del popolare programma televisivo Amici di Maria De Filippi. Successivamente si è diffusa a seguito della pubblicazione dell’album, che riassumeva l’ottava edizione di questo talent show musicale. Di questo album sono state vendute 300.000 copie.
Scialla! (Stai sereno) è poi apparso nel 2011 come titolo di un libro di Giacomo Bendotti (Mondadori 2011), da cui è stato tratto l’omonimo film a cura del regista italiano Francesco Bruni.
Scialla ha oltrepassato i confini italiani quando nel 2009, e poi nuovamente nel 2013, venne inserita nel dizionario britannico Urban Dictionary. È importante sapere che, l’uso della parola scialla venne già attestato nel secolo XIX nella città di Genova; per l’esattezza nel Vocabolario genovese-italiano (1851) curato da Giovanni Casaccia, dove si registra l’uso di questa espressione come un’esultanza per il ritorno dei marinai dai lunghi viaggi.
Si veda anche:
https://www.urbandictionary.com/define.php?term=shalla
https://www.mondadori.it/libri/scialla-giacomo-bendotti/
https://www.mymovies.it/film/2011/scialla/
Esempi:
- – Sono in ritardo, scusa.
– Scialla.
- – Mi sono dimenticato di restituirti il libro.
– Scialla, me lo dai domani.
- – Domani ho un esame. Ho paura di non passarlo.
– Scialla, lo passerai.
Opracowanie: Karolina Kowalcze-Franiuk
Tłumaczenie: Elena Maria Caviglia
Ghostare (czyt. gostare)
Czasownik utworzony od angielskiego rzeczownika ghost ‘duch’ oraz prefiksu -are włoskich czasowników z koniugacji pierwszej.
Oznacza celowe zniknięcie, bycie nieosiągalnym (tj. brak odpowiadania na telefony czy wiadomości od jakiejś osoby, ignorowanie wiadomości, nie czytanie i nie odpowiadanie na nie). Jest to konsekwencja nagłego, niewyjaśnionego zerwania z kimś kontaktu, głównie wirtualnego – najczęściej w relacjach sentymentalnych, ale też w kontaktach przyjacielskich czy zawodowych. Czasownik ten może też dotyczyć dobrowolnego ignorowania osoby, z którą się dopiero rozpoczęło znajomość, przyjaźń czy związek.
Młodzi używają tego czasownika w odniesieniu do braku kontaktu z kimś w Internecie, w mediach społecznościowych, aplikacjach, na forach czy blogach, itp. Można ghostare, czyli „zgostować kogoś” albo essere ghostati – „być zgostowanym przez kogoś”. Na określenie tego zjawiska w języku włoskim używa się też rzeczownika ghosting.
Według Accademia della Crusca słowo to pojawiło się między rokiem 2021 a 2022. Na początku 2023 r. nie miało jeszcze poświadczenia w żadnym słowniku języka włoskiego, ale zostało zgłoszone przez internautów do Slengo, tj. tworzonego przez nich internetowego słownika neologizmów i wyrażeń żargonowych. Włoska Encyklopedia Treccani wymienia czasownik ghostare jako przykład w zakładce Neologizmy 2024. Z informacji zaczerpniętych z Internetu można dowiedzieć się, że słowo to zostało uznane (obok cringe i poser) za charakterystyczne dla młodych ludzi z pokolenia Z.
Zob. też:
https://slengo.it/define/ghostare
https://www.treccani.it/vocabolario/neo-ghostare_(Neologismi)/?search=Ghostare%2F
Przykłady użycia:
- Mój brat „zgostował” (it. ha ghostato) jedną dziewczynę.
- – Co słychać u Marka? – Nie mam pojęcia, coś mi się wydaje, że mnie „gostuje” (it. mi sta ghostando).
- Jedyne osoby, które „zgostowałam” to byli faceci, którzy nie zrozumieli, że mnie nie interesują. (it. L’unica gente che ho ghostato sono stati ragazzi che chiaramente non arrivavano a capire che non ero interessata.)
****
Verbo formato dalla parola inglese ghost ‘fantasma’ e dal suffisso -are dei verbi italiani della prima coniugazione.
Significa sparire intenzionalmente, essere irraggiungibile (ovvero, non rispondere alle chiamate o ai messaggi di qualcuno, ignorare i messaggi, non leggerli e non rispondervi).
È la conseguenza di un’improvvisa e inspiegabile interruzione del contatto con qualcuno, prevalentemente virtuale. Solitamente usato per le relazioni sentimentali, ma anche nei rapporti di amicizia o professionali. Il verbo può anche riferirsi all’azione di ignorare volontariamente qualcuno, con cui si è appena iniziato un rapporto di conoscenza, amicizia o amoroso.
I giovani in Italia usano questo verbo per riferirsi all’azione di non contattare qualcuno su internet, sui social media, sulle app, sui forum, sui blog, etc. Si può ghostare, ovvero non contattare qualcuno (“fare il fantasma”) oppure essere ghostati cioè, non essere contattati da qualcuno (“essere fantasma per qualcuno”). Per descrivere questo fenomeno la lingua italiana utilizza il sostantivo di forma inglese ghosting.
Secondo l’Accademia della Crusca la parola è apparsa nella lingua italiana tra il 2021 e il 2022. All’inizio del 2023 non si era ancora attestata in nessun dizionario della lingua italiana, ma era stata segnalata dagli utenti del web a Slengo, un dizionario online, creato da loro, contenente neologismi ed espressioni gergali. L’Enciclopedia italiana Treccani riporta il verbo ghostare come esempio, alla voce Neologismi 2024. Da varie informazioni reperibili su internet, si apprende che la parola è stata riconosciuta (insieme a cringe e poser) come caratteristica del linguaggio dei giovani appartenenti alla generazione Z.
Si veda anche:
https://slengo.it/define/ghostare
https://www.treccani.it/vocabolario/neo-ghostare_(Neologismi)/?search=Ghostare%2F
Esempi:
- Mio fratello ha ghostatouna ragazza.
- – Cosa succede a Mark?
– Non ne ho idea, qualcosa mi dice che mi sta ghostando.
- Gli unici che abbiamai ghostato sono stati ragazzi che chiaramente non arrivavano a capire che io non ero interessata.
Opracowanie: Karolina Kowalcze-Franiuk
Tłumaczenie: Elena Maria Caviglia
maranza (czyt. marandza)
Określenie, grupy młodych ludzi, częściej chłopaków niż dziewczyn, którzy charakteryzują się szczególnym wyglądem (typem ubioru i fryzurą), gustem muzycznym, także językiem i sposobem bycia.
Pochodzenie słowa nie jest jednoznaczne. Według jednej z hipotez to połączenie dwóch słów: marocchino ‘Marokańczyk’ i zanza, czyli ‘złodziejaszek’ (w dialekcie mediolańskim).
Słowa tego nie można uznać za neologizm – istnieje bowiem we włoskim żargonie młodzieżowym od lat 80. XX wieku (zarówno jako rzeczownik, jak i przymiotnik) jako synonimiczne określenie „tamarro, coatto”, czyli ‘prowincjusza, często ubranego niedbale, o wulgarnym, prostackim usposobieniu’. W takim znaczeniu słowo to pojawiło się w 1988 roku w piosence pt. Il capo della banda znanego rapera Jovanottiego.
Użycie maranza rozpowszechniło się około 2019 roku za sprawą mediów społecznościowych, głównie TikToka, jednak zmieniając nieco znaczenie. Aktualnie odnosi się zarówno do chłopaków (i maranza), jak i do dziewczyn (le maranza).
To najczęściej (choć nie zawsze) „nowi Włosi”, tj. młodzi przedstawiciele należący do pierwszego lub drugiego pokolenia imigrantów, głównie z Afryki północnej (z Maroka, Algierii, Tunezji). Często są na bakier z prawem – mają na swoim koncie np. drobne kradzieże, włamania, rozróby. Wyznacznikiem ich wyglądu są: dresowe spodnie i bluza, podkoszulek (dla dziewczyn – obcisły top odsłaniający brzuch); na głowie noszą czapkę lub bandanę; obowiązkowym atrybutem jest plecaczek lub torebeczka – koniecznie znanej marki (często podróbka). W przypadku chłopaków istotna jest także fryzura – zgolone boki, dłuższa góra z opadającymi na czoło loczkami. Ten ściśle określony typ wyglądu młodych ludzi wpisuje się w tworzoną przez nich subkulturę miejską.
Biorąc pod uwagę powszechność występowania tego właśnie outfitu na ulicach i placach włoskich miast, można zaryzykować stwierdzenie, że maranza są dziś na dobrej drodze do wyznaczenia nowego trendu w modzie.
Zob. też:
https://accademiadellacrusca.it/it/parole-nuove/maranza/23548
Przykłady użycia:
- – Widzisz tę grupkę maranza? Tam jest chłopak, który się podoba mojej siostrze.
- – Betty wyglądała wczoraj jak jakaś maranzina… Te spodnie i ten top…
- Czy ktoś mi wyjaśni, dlaczego maranza spotykają się zawsze na dworcu Garibaldi?
***
Il termine indica un gruppo di giovani, tendenzialmente maschi, caratterizzati da un particolare e specifico aspetto (tipo di abbigliamento e acconciatura), gusto musicale, linguaggio e modo di fare.
L’origine del termine non è chiara. Secondo un’ipotesi si tratta della combinazione di due parole:
marocchino e zanza, ovvero ‘furfante’ (in dialetto milanese).
Questa parola non può essere considerata un neologismo. Esiste nel linguaggio giovanile italiano fin dagli anni ‘80 del XX secolo (sia come sostantivo che come aggettivo), usato come sinonimo di tamarro, coatto ovvero ‘provincialotto, spesso vestito in modo poco curato, con un’indole e comportamenti volgari e cafoni (sgarbati). Il termine compare in questa accezione nel 1988 in una canzone del noto rapper Jovanotti, intitolata Il capo della banda.
L’uso del termine maranza si è diffuso all’incirca nel 2019 attraverso i social media, soprattutto TikTok, con un significato leggermente diverso. Attualmente, con questa nuova sfumatura, si usa per riferirsi sia ai ragazzi (i maranza) che alle ragazze (le maranza).
Si tratta in genere, ma non sempre, di “nuovi italiani”, ovvero di giovani appartenenti alla prima o alla seconda generazione di immigrati, provenienti soprattutto dal Nord Africa (Marocco, Algeria, Tunisia). Spesso sono delinquenti, ad esempio con precedenti per piccoli furti, scassi, disordini. Il loro aspetto è caratterizzato da: pantaloni e felpa della tuta, una t-shirt (per le ragazze solitamente un crop top molto aderente); indossano un cappello o una bandana; un accessorio obbligatorio è lo zaino o il marsupio/borsello (necessariamente di marca, ma tendenzialmente falso). Nel caso dei ragazzi anche l’acconciatura è importante: lati rasati, parte superiore più lunga con il ciuffo che cade sulla fronte. Questo tipo di aspetto, dettagliatamente definito dei giovani, fa parte della sottocultura urbana che essi si creano.
Vista la diffusione di questo look/ outfit nelle strade e nelle piazze delle città italiane, si può affermare che i maranza sono, ad oggi, sulla buona strada per diventare una nuova tendenza.
Si veda anche:
https://accademiadellacrusca.it/it/parole-nuove/maranza/23548
Esempi:
- Vedi quel gruppo di maranza? Lì c’è il ragazzo che piace a mia sorella.
- Betty ieri sembrava una specie di maranzina… Quei pantaloni e quel top…
- Qualcuno mi spiega come mai i maranzasi ritrovano sempre alla stazione di Garibaldi?
Opracowanie: Karolina Kowalcze-Franiuk
Tłumaczenie: Elena Maria Caviglia
Tra
Skrócona forma wyrazu tranquillo/ tranquilla, który znaczy ’spokojnie’ i jest używany, żeby zapewnić kogoś, że nie musi się czymś przejmować, martwić. Używane w języku kolokwialnym, zarówno w komunikacji pisemnej (np. w mediach społecznościowych czy komunikatorach), jak i w komunikacji ustnej. W języku włoskim tra może być używane dokładnie tak samo i w tych samych sytuacjach jak polskie: spoko, spoksik, spox.
Przykłady użycia:
- Scusa per ieri sera. [Przepraszam za wczorajszy wieczór]– Stai tra. [Spoko.]
- Tra, ma non è successo niente. [ Spoko, przecież się nic nie stało.]
- Non sei arrabbiata con me? [Nie gniewasz się na mnie?]
- No tra. [ Nie nie, spoko.]
***
Forma abbreviata della parola tranquillo/tranquilla che significa ‘con calma’ e viene usata per rassicurare qualcuno sul fatto che non abbia nulla di cui preoccuparsi o di cui temere. Si usa nel linguaggio colloquiale, sia nella comunicazione scritta (per esempio nei social media o nella messaggistica istantanea), che in quella orale. Nella lingua italiana tra può essere utilizzato nello stesso modo e nelle stesse situazioni delle forme polacche: spoko, spoksik, spox.
Esempi:
- – Scusa per ieri sera. – Stai tra.
- Tra, non è successo niente.
- – Non sei arrabbiata con me?– No, tra.
Opracowanie: Karolina Kowalcze-Franiuk
Tłumaczenie: Elena Maria Caviglia
Bro
Skrócona forma pochodzącego z języka angielskiego wyrazu brother 'brat’. Używane jako forma adresatywna albo w funkcji apelatywnej, np. na określenie przyjaciela czy dobrego kumpla albo w odniesieniu do osoby (raczej płci męskiej), z którą mamy coś wspólnego (np. jakieś upodobania czy doświadczenia). We włoskim slangu młodzieżowym synonimami bro są także: zio (tzn. ‘wujek’) oraz fra (skrót od włoskiego fratello – ‘brat’). Encyklopedia Treccani umieściła bro w zakładce Neologizmy 2020.
Zob. także:
https://www.treccani.it/vocabolario/bro_(Neologismi)/
Przykłady użycia:
- Bro, cosa facciamo stasera? [Brachu/ Stary, co robimy dzisiaj wieczorem?]
- È bello vederti, bro. [Fajnie cię widzieć, stary.]
- Come butta bro? [ Siema chłopie.]
***
Forma abbreviata della parola di derivazione inglese brother ‘fratello’. Si usa come forma di saluto o in funzione appellativa, ad esempio per un amico, o per riferirsi a una persona (solitamente maschio) con cui si ha qualcosa in comune, ad esempio passioni o esperienze.
Nel linguaggio giovanile italiano alcuni sinonimi di bro sono: zio o fra (abbreviazione di fratello). L’Enciclopedia Treccani ha inserito bro nella lista di Neologismi 2020.
Si veda anche:
https://www.treccani.it/vocabolario/bro_(Neologismi)/
Esempi:
- Bro, cosa facciamo stasera?
- Che bello vederti,
- Come buttabro?
Opracowanie: Karolina Kowalcze-Franiuk
Tłumaczenie: Elena Maria Caviglia
Il grano
W języku włoskim słowo to oznacza dosłownie ‘zboże’; w slangu używa się w znaczeniu ‘pieniądze’, czyli ‘kasa’.
Grano (lm. grana, rzadziej także grani) to nazwa kilku monet bitych od drugiej połowy XV w. w Królestwie Neapolu, Królestwie Sycylii (łącznie z Maltą) i Hiszpanii. Termin grani pochodzi od łacińskiego granum (co wyjaśnia liczbę mnogą na -a), używanego do określenia wagi.
Kontekst użycia: Słowa używa się głównie w gronie znajomych.
Przykłady użycia:
-‘Hai del grano?’ [Masz pieniądze?]
– ‘Dammi il grano!’ [Daj mi kasę]
Zob. też:
https://dizionario.internazionale.it/parola/grano
https://dizionari.corriere.it/dizionario_italiano/G/grano.shtml
***
In italiano indica letteralmente il frumento, cerale di antica cultura. Nello slang giovanile, invece, si è imposto come sinonimo di ‘denaro’, ‘soldi’.
‘Grano’ (pl. ‘grana’, anche ‘grani’) è il nome di alcune monete coniate a partire dalla seconda metà del XV secolo nel Regno di Napoli, nel Regno di Sicilia (inclusa Malta) e in Spagna. Il termine ‘grani’ deriva dal latino ‘granum’ (che spiega il nome plurale in -a), usato per indicare il peso di qualcosa.
Esempi d’uso:
-‘Hai del grano?’ [Masz pieniądze?]
– ‘Dammi il grano!’[Daj mi kasę]
Si veda anche:
https://dizionario.internazionale.it/parola/grano
https://dizionari.corriere.it/dizionario_italiano/G/grano.shtml
Opracowanie: Alessandro Ajres
Tłumaczenie: Alessandro Ajres
Mai una gioia
Dosłownie: ‘żadnej radości, nigdy!’.
Frazy używa się, gdy otrzymujemy przykrą informację/w kontekście nieprzyjemnego wydarzenia. Używa się także, gdy ktoś nie ma nigdy szczęścia i zdarza się kolejna niefortunna sytuacja.
Synonimy: ‘pech’, ‘nie mieć szczęścia’, ‘nie mieć szczęścia, być niezadowolonym’, ‘ogólne niezadowolenie’.
Fraza pochodzi najprawdopodobniej z dialektu rzymskiego.
Przykłady użycia:
-Domani la professoressa ha deciso di interrogare! -Oh mai una gioia! Uffa!
[- Jutro Pani Profesor będzie odpytywać!-Och, żadna radość, nigdy! Ups!]
– ‘Sta piovendo? Mai una gioia’- [Pada deszcz? Zawsze pech]
Zob. też:
https://www.sololibri.net/mai-una-gioia-perche-si-dice.html
https://learnitalianfromhome.com/2024/06/20/mai-una-gioia/
***
Si usa quando riceviamo informazioni (negative) su determinati eventi, ovvero quando qualcuno non è o non si sente fortunato e gli accade un’ennesima cosa sfortunata.
Sinonimi: ‘che tristezza!’, ‘è così triste!’, ‘come sono sfortunato, insoddisfatto’, nel senso di provare insoddisfazione generale.
Molto probabilmente deriva dal dialetto romanesco.
Utilizzato durante un dialogo con amici o intimi conoscenti.
Esempi d’uso:
-Domani la professoressa ha deciso di interrogare! -Oh mai una gioia! Uffa!
– ‘Sta piovendo? Mai una gioia’
Si veda anche:
https://www.sololibri.net/mai-una-gioia-perche-si-dice.html
https://learnitalianfromhome.com/2024/06/20/mai-una-gioia/
Opracowanie: Alessandro Ajres
Tłumaczenie: Alessandro Ajres
Si sboccia
‘Upić się’. Oznacza świętowanie wydarzenia przy jednoczesnym spożywaniu alkoholu. Włoski synonim: ‘spaccarsi’, ‘distruggersi’. Czasownik ‘sbocciare’ po włosku = ‘kwitnąć’. Gest przełamania szyjki butelki nożem lub szablą (‘sciabolare’), wiąże się z atmosferą lub momentem świętowania.
Wywodzi się od słowa ‘boccia’, który oznacza butelkę z długą szyją.
Przykłady użycia:
[Kiedy idzie się na imprezę, na której będzie dużo alkoholu:]:
‘Stasera si sboccia” [Dziś się upiję]
Zob. też:
***
Nel senso di: ‘ubriacarsi’, o ‘bere molto’. Indica la partecipazione ad un evento in cui si prevede scorreranno robuste dosi di alcool. Sinonimi: ‘spaccarsi’, ‘distruggersi’. In italiano il verbo ‘sbocciare’ indica il processo di schiusura dei fiori (‘kwitnąć’ in polacco).
Proviene dal termine ‘boccia’, che indica una bottiglia dal collo lungo. Il gesto di rompere il collo della bottiglia con un particolare coltello o sciabola (‘sciabolare’) è ricollegato a un’atmosfera o momento di festa.
Esempi d’uso:
‘Stasera si sboccia”
Vedi anche:
Opracowanie: Alessandro Ajres
Tłumaczenie: Alessandro Ajres
Muoio
Dosłowne znaczenie to ‘umieram!’. Tego słowa używa się, gdy coś jest dla nas tak zabawne, że można umrzeć ze ś miechu.
Od włoskiego czasownika ‘morire’ (‘umierać’). ‘Muoio’ = pierwsza osoba liczby pojedynczej.
Przykłady użycia:
‘E troppo divertente, muoio’
[To zbyt śmieszne, umieram]
‘Sto morendo dal ridere’
[Umrę ze śmiechu]
Zob. też:
https://www.giulianaproietti.it/morire-dal-ridere-cosa-significa/
https://it.wiktionary.org/wiki/morire_dal_ridere
***
Lo usiamo quando qualcosa si rivela così divertente da farci ‘morire’ dal ridere.
Prima persona singolare del verbo italiano ‘morire’.
Esempi d’uso:
‘E troppo divertente, muoio’
‘Sto morendo dal ridere’
Vedi anche:
https://www.giulianaproietti.it/morire-dal-ridere-cosa-significa/
https://it.wiktionary.org/wiki/morire_dal_ridere
Opracowanie: Alessandro Ajres
Tłumaczenie: Alessandro Ajres
sto volando
‘latam’/ ‘lecę’/ ‘odlatuję’. Synonimy włoskie: ‘muoio’, ‘volo’, ‘sto prendendo il volo’. Reakcja, gdy ktoś powie coś śmiesznego/pozytywnego, albo (rzadziej) kiedy ktoś jest pod wpływem narkotyków.
Pochodzi od włoskiego czasownika ‘volare’ (1 os., l.poj.). Najczęściej używane w komentarzach w mediach społecznościowych
Przykłady użycia:
No vabbè, sto volando [Przecież latam!]
Zob. też:
https://slengo.it/define/sto-volando
***
Sinonimi italiani: ‘muoio’, ‘volo’, ‘sto prendendo il volo’. Reazione quando qualcuno dice qualcosa di divertente/positivo, oppure (meno spesso) quando qualcuno è sotto l’effetto di droghe.
Dal verbo ‘volare’ (prima persona singolare).
Utilizzato soprattutto nei social media.
Esempi d’uso:
No vabbè, sto volando
Vedi anche:
https://slengo.it/define/sto-volando
Opracowanie: Alessandro Ajres
Tłumaczenie: Alessandro Ajres
____________________________________________________________________________________
Fico
[warianty: figo, fica, figa ]
'(ktoś) fajny, (coś) fajnego, fajnie, spoko’
Osoba zdolna, inteligentna, która jest podziwiana za jakieś szczególne umiejętności; również osoba atrakcyjna fizycznie; rzadziej używane w odniesieniu do rzeczy lub sytuacji czy wydarzenia. Występuje zarówno w formie przymiotnikowej, jak i rzeczownikowej.
Przykłady użycia:
Un tipo fico. [Fajny koleś/fajny gość]
Che fico che sei. [Ale z ciebie ciacho].
Zob. także:
Fico¹ – Significato ed etimologia – Vocabolario – Treccani
Fico: Definizione e significato – Dizionario italiano – Corriere.it
***
[Anche: figo, fica, figa]
Nel linguaggio giovanile, di persona abile, astuta, che si fa ammirare per qualche sua particolare capacità, o anche elegante, di bella presenza; meno com., riferito a cosa o a situazione, avvenimento.
Esempi:
“Un tipo fico.”
“Che fico che sei.”
Si veda anche:
Fico¹ – Significato ed etimologia – Vocabolario – Treccani
Fico: Definizione e significato – Dizionario italiano – Corriere.it
Opracowanie: Urszula Marzec
Konsultacja i tłumaczenie: Jadwiga Mikołajczyk
____________________________________________________________________________________
Amo
Forma adresatywna, używana w zwrotach do osoby, którą darzymy sympatią (zarówno do partnera, jak i do członków rodziny, przyjaciół, znajomych). Skrót od wł. amore, ‘kochanie’, ‘kotku’.
Przykłady użycia:
Amo, scusami sono in ritardo. [ Kochanie, przepraszam, spóźnię się.]
Sono d’accordo con te, amo, però devi cercare di essere forte. [Zgadzam się z Tobą, kotku, ale musisz być silna]
***
Parola che nel corsïvîœ (corsivo), una lingua inventata al giorno d’oggi dalla generazione Z, in particolare gli influencer di Tik Tok, significa „amore” o „amo”. Dall’amo, abbreviazione di amore, appellativo amichevole e affettuoso.
Esempi:
Amo, scusami sono in ritardo.
Sono d’accordo con te, amo, però devi cercare di essere forte.
Opracowanie: Urszula Marzec
Konsultacja i tłumaczenie: Jadwiga Mikołajczyk
_________________________________________________________________________________-
Amio
Forma adresatywna, używana w zwrotach do osoby, którą darzymy sympatią (zarówno do partnera, jak i do członków rodziny, przyjaciół, znajomych). Skrót od wł. amore, ‘kochanie’ lub – według innych interpretacji – zbitka wyrazów amore mio, ‘moje kochanie’. Słowo to używane jest we Włoszech w tzw. corsivo – stylu językowym wymyślonym przez przedstawicieli pokolenia Z.
„Mówienie kursywą” (parlare in corsivo) to zainicjowany na TikToku trend w mediach społecznościowych. Został wprowadzony przez młodą influencerkę z Mediolanu, Elisę Esposito. Polega na specyficznym sposobie mówienia przy użyciu wysokich, nietypowych dźwięków. W corsivo samogłoski – zwłaszcza w wygłosie – są wydłużane, akcent wyrazowy i intonacja zdań ulegają zmianie. Dzięki sukcesowi na TikToku, trend kursywy zaczął się rozprzestrzeniać na inne media społecznościowe, a także zyskał popularność poza platformami internetowymi, stając się częścią kodu komunikacyjnego włoskich nastolatków.
Przykłady użycia:
Amïo da quanto tempuœ! / Kochana, kopę lat! młodzi tak mówią jeszcze?
Ciaœ amiœ, comë væ? / Cześć, kochanie, jak tam?
Zobacz też:
Parlare (in) corsivo – Treccani
Elisa Esposito spiega cosa significa 'parlare in corsivo’ su TikTok – la Repubblica
Elisa Esposito spiega cosa significa Amiœ
***
Parola che nel corsïvîœ (corsivo), una lingua inventata al giorno d’oggi dalla generazione Z, in particolare gli influencer di Tik Tok, significa „amore” o „amo”. Dall’amo, abbreviazione di amore, appellativo amichevole e affettuoso.
Esempi
Amïo da quanto tempuœ.
Ciaœ amiœ, comë væ?
Si veda anche:
Parlare (in) corsivo – Treccani
Elisa Esposito spiega cosa significa 'parlare in corsivo’ su TikTok – la Repubblica
Elisa Esposito spiega cosa significa Amiœ
Opracowanie: Urszula Marzec
Konsultacja i tłumaczenie: Jadwiga Mikołajczyk
___________________________________________________________________________________
Friendzone
Nierówna relacja dwóch osób, w której jedna strona żywi wobec drugiej uczucie miłości (lub jest zauroczona, zakochana), podczas gdy druga strona, w sposób jednoznaczny bądź nie, daje do zrozumienia, że jest zainteresowana tylko zwykłą relacją przyjacielską.
Zwrot ten pochodzi z języka angielskiego, gdzie friend+ zone oznacza ‘strefę przyjaźni’. Został rozpowszechniony w 2012 roku za sprawą amerykańskiego serialu komediowego „Przyjaciele”.
Przykłady użycia:
Mi ha friendzonata. / Sfrendzonowała mnie. Dała mi kosza.
Zobacz też:
Friendzone – Significato ed etimologia – Vocabolario – Treccani
friendzonare – Parole nuove – Accademia della Crusca
***
Relazione affettiva asimmetrica, caratterizzata dal fatto che uno dei due soggetti prova attrazione e desiderio, ma viene costretto dall’altro, in modo esplicito o implicito, all’interno di un semplice rapporto d’amicizia. Termine proveniente dalla lingua inglese friend zone che significa ‘zona dell’amicizia’. Il concetto di friendzone è utilizzato in particolare dal 2012, la prima apparizione “ufficiale” del concetto è avvenuta in un episodio di una sitcom statunitense Friends.
Esempi:
Mi ha friendzonata.
Sono sei mesi che le vado dietro, ma quando le ho confessato i miei sentimenti, mi ha detto che mi vede solo come un amico. Mi ha spedito nella friendzone.
Si veda anche:
Friendzone – Significato ed etimologia – Vocabolario – Treccani
friendzonare – Parole nuove – Accademia della Crusca
Opracowanie: Urszula Marzec
Konsultacja i tłumaczenie: Jadwiga Mikołajczyk
___________________________________________________________________________________
Lovvare
Żartobliwie 'kochać’.
Neologizm pochodzący od angielskiego czasownika ‘to love’, utworzony przez dodanie do zapożyczonego wyrazu sufiksu -are (I koniugacja czasowników włoskich). Słowo oznacza ‘kochać’ lub ‘uwielbiać’
Przykłady użycia:
Non ci posso fare niente, io vi lovvo tutti! [No nic na to nie poradzę, kocham Was wszystkich]!
Ti lovvo troppo. / Kocham Cię najbardziej na świecie. Strasznie cię kocham.
Zob też:
Slengo | Cosa significa lovvare?
Piacciare, favvare, pinnare, lovvare… – Terminologia etc.
***
Italianizzazione del verbo inglese „to love; amare.
Esempi:
“Non ci posso fare niente, io vi lovvo tutti!”
“Ti lovvo troppo.”
Si veda anche:
Slengo | Cosa significa lovvare?
Piacciare, favvare, pinnare, lovvare… – Terminologia etc.
Opracowanie: Urszula Marzec
Konsultacja i tłumaczenie: Jadwiga Mikołajczyk
____________________________________________________________________________________
Raga
'ziomy, ziomki, chłopaki’
Skrót od ragazzi, dosł. chłopcy, słowo używane zwykle w wołaczu jako forma adresatywna do grupy znajomych. Zwrot ten jest neutralny płciowo, może być więc stosowany zarówno do grupy chłopców, jak i dziewczyn lub do grupy mieszanej.
Przykłady użycia:
Dai, raga, ce la possiamo fare. [Chodźcie chłopaki, damy radę].
Avete rotto, raga. [Ej no, dajcie już spokój].
Zob. też:
https://lumsa.it/sites/default/files/link/GlossarioGiov.pdf
***
Nel gergo giovanile “ragazzi”, usato soprattutto al vocativo. Abbreviazione di „ragazzi”.
Esempi:
“Dai, raga, ce la possiamo fare.”
“Avete rotto, raga.”
Si veda anche:
https://lumsa.it/sites/default/files/link/GlossarioGiov.pdf
Opracowanie: Urszula Marzec
Konsultacja i tłumaczenie: Jadwiga Mikołajczyk
