48 hours challenge

48 hours challenge [pol. 48 h – zniknij bez śladu] – pozornie: trend, gra, wyzwanie polegające na tym, że uczestnicy – najczęściej nastolatkowie –  pozorują zniknięcie na dwie doby, a ‘punkty’ zdobywają m.in. za zaangażowanie służb w ich poszukiwania. Wygrywa ten, o kim będzie najwięcej wzmianek w telewizji, prasie i mediach społecznościowych, czyli „im więcej osób cię poszukuje, tym lepiej wykonałeś swoje zadanie”. Istnieje też wyjaśnienie, że trend polega na zniknięciu z sieci, czyli na zaprzestaniu internetowej aktywności, a nie na fizycznym opuszczeniu domu. Najprawdopodobniej jest to jednak mistyfikacja, legenda miejska, viral, które niewiele mają wspólnego z rzeczywistością.

Trudno precyzyjnie opisać genezę zjawiska. W 2015 roku pewna zaginiona, poszukiwana przez kilka dni francuska nastolatka po odnalezieniu przekonywała, że zniknęła, bo brała udział w grze internetowej. Sprawa została rozdmuchana w prasie, gdzie informowano o przerażeniu rodziców okrutną nową ‘grą’ na Facebooku, w której dzieci rzucają sobie nawzajem wyzwanie, by zniknąć na 72 godziny bez informowania o tym krewnych. Brak było jednak rzeczowych dowodów na faktyczne podejmowanie przez nastolatków owego wyzwania. W październiku 2017 r. ponownie można było przeczytać prasowe artykuły o rzekomym wyzwaniu w mediach społecznościowych, praktycznie identycznym z Grą w 72 i nazwanym tym razem 48-godzinnym wyzwaniem[1].

W Polsce trend pojawił się około 2023 roku. Bydgoska policja nagrała nawet wówczas spot Nie znikaj!, pokazujący niebezpieczeństwo ucieczek z domu młodych ludzi w ramach ‘wyzwania’, bo angażując służby w poszukiwania, uniemożliwiają pomoc naprawdę potrzebującym[2].

W październiku 2025 roku po medialnych doniesieniach o zaginięciu dwójki nastolatków z Rzeszowa, których ciała wkrótce odnaleziono, i kolejnych poszukiwaniach dwójki młodych ludzi z woj. łódzkiego, temat został reaktywowany – pomimo braku jakichkolwiek dowodów na związek sprawy z niebezpiecznym internetowym ‘wyzwaniem’. Najpierw zasugerowały to lokalne media, potem dołączyli także liczni influencerzy, publicyści czy politycy w mediach społecznościowych. Mimo iż Prokuratura Okręgowa w Rzeszowie wystosowała komunikat, że sprawa nie ma nic wspólnego z internetowym trendem, a Fundacja ITAKA oficjalnie zaapelowała, aby nie łączyć ucieczek nastolatków z tym zjawiskiem, w mediach, nie zaprzestano publikacji objaśniająchttps://www.wroclaw.pl/dla-mieszkanca/czemu-nastolatki-ciekaja-z-domu-co-to-jest-48-challengeych, czym jest 48 hours challenge. „W zaledwie pięć dni wątek pojawił się w blisko 2,7 tys. publikacjach dziennikarskich i w social mediach. Wygenerowano 9,7 mln kontaktów z przekazem, co oznacza, że średnio co trzecia statystyczna osoba w Polsce usłyszała w tym czasie o 48 h challenge w mediach”[3].

Ekspert Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej dr Jakub Kuś uważa, że ogólnie pojęte media same przyczyniają się do wzrostu popularności ewentualnych trendów:

„– To, co zmienia naszą percepcję, to sposób nagłaśniania takich historii. Gdy w krótkim czasie słyszymy o dwóch czy trzech przypadkach, mamy wrażenie, że „coś się dzieje” – że oto pojawił się niepokojący trend. Tymczasem to bardziej efekt kumulacji medialnej i emocjonalnej, niż faktyczna fala nowych zachowań. Warto więc zachować proporcje i nie budować wrażenia paniki, bo to potrafi przynieść więcej szkody niż pożytku (…)[4].

Według Moniki Ezman z Instytutu Monitorowania Mediów (IMM): Media muszą nadążać za tempem przepływu informacji, jednak nie powinny tego robić za wszelką cenę — zwłaszcza kosztem rzetelności. Siła dziennikarstwa tkwi w jakości przekazu, a nie w szybkości reakcji. W obecnych realiach tylko profesjonalne media mogą być barierę ochronną przed dezinformacją, podsycaniem społecznego lęku i pogoni za sensacją[5].

Bibliografia:

1. „48 hours challenge” – jak media rozpowszechniły na nowo niebezpieczny internetowy trend?, https://perspektywy.pl/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=11389:48-hours-challenge-jak-media-rozpowszechnily-na-nowo-niebezpieczny-internetowy-trend&catid=24&Itemid=119
2. 72-Hour Challenge, https://www.snopes.com/fact-check/72-hour-challenge, [dostęp: 20.10.2025]
3. Beata Korzeniowska, Uciekają z domu dla internetowego „wyzwania”. „Nie ma tygodnia bez informacji o czyimś zaginięciu”, https://www.tokfm.pl/polska/kujawsko-pomorskie/tokfm-7-189652-29545237-zrozpaczony-rodzic-odchodzi-od-zmyslow-sluzby-postawione-w [dostęp: 20.10.2025].
4. Nadia Szagdaj, Szagdaj, CBZC: „nie ma 48 hours challenge”. Dlaczego nastolatki uciekają z domu?, https://www.wroclaw.pl/dla-mieszkanca/czemu-nastolatki-ciekaja-z-domu-co-to-jest-48-challenge [dostęp: 20.10.2025].
5. NIE ZNIKAJ!!!! Spot profilaktyczny dla młodzieży, KWPBydgoszcz, 2 marca 2023, https://www.youtube.com/watch?v=6YiKZvi2WOY3]

21.10.2025, opracow. Monika Bator