twoja stara/ twój stary

To wyrażenie, znane od kilkunastu lat w slangu młodzieżowym,  stało się na powrót popularne wśród młodszych nastolatków (trzecie miejsce w MSR 2021). Od dawna stanowi fundament młodzieżowej riposty, występując w wielu rozgrywkach komunikacyjnych. Kończy niechcianą dyskusję, jest  uniwersalną odpowiedzią na zaczepki w stylu: -Ale kto pytał? -Twoja stara. Kończy niechciany kontakt, choć adwersarz może jeszcze próbować przejąć inicjatywę, wypowiadając słowa: -Chyba Twoja!  Reduplikowane w tysiącach wersji wyrażenia: Twój stary…/ Twój stary winiary… / Twój stary pijany…/ Twoja stara… są wykorzystywane do tworzenia asteryzmów (powtarzanie wyrażeń jako zwrócenie uwagi na to, co nastąpi), oraz diazyrmów – wyszydzanie i deprecjonowanie przeciwnika), np. Twój stary kąpie się w gumiakach; Twój stary kampi na kanapie, Twoja stara buduje bałwany z piasku; Twoja stara tańczy rap przed telewizorem; Twoja stara smaży sól. Figury te są użyteczne zarówno w „żartobliwym spławieniu innej osoby” (MSR 2019), jak i w tworzeniu dowcipów („prześmiewczy, nieobraźliwy żart” MSR 2019), które funkcjonują samodzielnie upowszechniane przez popularne strony, aplikacje internetowe, utwory muzyczne i składanki (np. aplikacja Google Play Twoja-stara.pl, portal Twoja stara; trapo-rap[1] Hotelowy freestyle o Twoim starym Parisa Platynova, Piosenki z tekstów o Twojej starej (YouTube.com ). Moc konfrontacyjna tych struktur wynika z pogwałcenia istotnych zasad kulturowo-językowych, związanych z „zachowaniem twarzy” (Brown, Levinson), w tym uszanowania pochodzenia i rodu rozmówcy (w slangu stary i stara to przecież synonimy rodziców). Tymczasem konwencja humorystycznego dystansu i rozgrywki nadaje im odmienną rolę. Czyni chwiejnym status genealogiczny (rodowy) i rozszerza znaczenie. Kontekst określa semantykę w zakresie przydatności do prowadzenia rozgrywki, a możliwość duplikowania łagodzi inwektywność i bierze w nawias normę kulturową. Wskazane struktury funkcjonują więc także jako eufemizmy, dowcipy lub – jak mawiają młodzi – po prostu „śmieszne teksty” (por. zakładka na stronie Jeja.pl).

[1] Trapo-rap to podgatunek hip-hopu (zob. np. https://hhpl.fandom.com/pl/wiki/Trap)

(Zgłoszenie: 10.12.2021; Opracowanie: Anna Wileczek)